کتاب دانستنی های ارت : فصل اول

 تعاریف

 

1-1- ارت:

جرم رسانایی اززمین که پتانسیل الکتریکی هرنقطه ازآن به طور قراردادی برابر صفراست.

 

1-2- الکترود زمین:

یک هادی یا مجموعه‌ای از هادی‌ها که یک اتصال الکتریکی با زمین برقرار می‌کنند.

 

1-3- رینگ زمین:

الکترود زمین به شکل حلقه بسته که اطراف سازه و در زیر یا سطح زمین اجرا می‌گردد.

 

1-4- الکترود فونداسیون زمین:

 فلزات به کار رفته در فونداسیون سازه که می‌توان از آن به عنوان الکترود زمین استفاده نمود.

 

1-5-ولتاژ ترمینال زمین:

اختلاف پتانسیل بین سیستم زمین با یک زمین دوردست.

 

1-6-جریان خطای زمین:

جریان خطایی که به زمین منتقل می‌شود.

 

1-7-جریان نشتی زمین:

جریانی است که بین مداری که ازنظرالکتریکی آسیب ندیده است و زمین یا بدنه‌های هادی بیگانه برقرار می‌شود.

 

1-8-هادی حفاظتی:

یک هادی که به منظورحفاظت دربرابر شوك‌هاي الكتريكي و هم‌چنين جهت متصل نمودن بخش‌هاي مختلف هادي درتأسیسات مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 

1-9-هادی اتصال حفاظتی:

هادی حفاظتی که برای اتصالات هم پتانسیل ساز حفاظتی ایجاد شده است.

 

1-10-هادی زمین:

یک هادی که یک مسیر هدایت یا قسمتی از مسیر هدایتی را بین نقطه‌ای درسیستم یا تجهیزات و الکترود زمین فراهم می‌کند.

 

1-11-سیستم زمین:

یک یا چند الکترود زمین به همراه هادی زمین که به ترمینال اصلی زمین متصل شده‌اند.

 

1-12-ترمینال اصلی زمین:

ترمینال یا باسباري است كه وظيفه اتصال هادي حفاظتي را جهت هم بندي با بخش‌هاي هادي ديگر درسیستم زمين برعهده دارد.

 

1-13-سیستم الکترونیکی:

هر سیستمی که شامل تجهیزات الکترونیکی حساس مانند تجهیزات مخابراتی، کامپیوتر، تجهیزات اندازه‌گیری وکنترل باشد.

 

1-14-سیستم الکتریکی:

سیستمی که دربخش فشارضعیف بوده و ممکن است اجزاء الکترونیکی داشته باشد.

 

1-15-اتصال هم پتانسیل ساز(هادی هم بندی):

ایجاد اتصال الکتریکی بین کلیه سیستم‌های فلزی و هادی‌های زمین جهت برقراری پتانسیل یکسان.

 

1-16-شینه هم بندی:

باسباری است که اجزاي فلزی موجود، هادي‌هاي سطح زمين، شبکه هادي‌هاي زمين، حفاظ‌ها و هادي حفاظت کننده از خطوط مخابراتي، الکتريکي را به یکدیگر اتصال مي‌دهد.

1-17شبکه هم بندی:

 

شبکه‌ای از اتصالات داخلی همه قسمت‌های هادی تجهیزات و سازه به سیستم ارت.

 

1-18-گراديان ولتاژ:

نرخ تغييرات ولتاژ اندازه‌گيري شده دريك نقطه ازمسير كه حداكثر مقدار را داراست.

 

1-19-ولتاژ انتقالي:

درهنگام برخورد هادی برقدار به بدنه تجهیزات متصل به زمین پتانسیل سیستم زمین افزایش می یابد كه اين امر منجر به ايجاد اختلاف پتانسيل بين هادي و محيط مجاور مي‌گردد. عبور ولتاژ انتقالي ازبدن انسان مي‌تواند منجر به برق گرفتگي همراه با مرگ شود.

 

1-20-ولتاژ تماس مؤثر:

ولتاژ بين بخش‌هاي هادي و دست انسان وقتي كه درحال تماس با هادي مي‌باشد. اين ولتاژ براساس امپدانس شخص درتماس الكتريكي با بخش‌هاي هادي قابل ارزيابي است.

 

1-21-ولتاژ تماس موثرآتي

ولتاژ بين بخش‌هاي هادي قابل دسترس، وقتي‌كه اين بخش‌ها هنوز مورد تماس واقع نشده‌اند.

 

1-22-ولتاژ گام:

ولتاژ بين دو نقطه از سطح زمين كه فاصله آنها از يكديگر يك متر مي‌باشد (معادل گام يك شخص).

 

1-23- دستگاه حفاظت در برابر ولتاژهاي ناگهاني

دستگاهی است که اضافه ولتاژهای گذرا را محدود کرده و اضافه جریان‌ها را به زمین انتقال می‌دهند. این تجهیز دارای حداقل یک جزء غیر خطی است.

 

1-24-سرج 2

شکل موج گذرایی که به صورت اضافه ولتاژ و اضافه جریان به سبب اثرات الکترومغناطیسی جریان صاعقه بوجود می‌آید.

 

1-25- منطقه حفاظتی

منطقه‌ای که درآنجا میدان الکترومغناطیسی محیطی حاصل از صاعقه تعریف می‌شود.

 

1-26- سطح حفاظتي (كلاس حفاظتي):

طبقه بندي ایمنی يک سيستم حفاظت در برابر صاعقه

 

1-27- صاعقه:

يک تخليه الکتريکي با منشأ اتمسفري بين ابر و زمين که شامل يک يا چند ضربه جرياني (ضربه  بازگشتي) است.

 

1-28- نقطه اصابت:

نقطه‌اي که در آن ضربه صاعقه به زمين، يک ساختمان و يا يک سيستم حفاظت در برابر صاعقه برخورد پيدا مي‌کند.

 

1-29- تراکم صاعقه  Ng :

تعداد ساليانه اصابت صاعقه در هر کيلومترمربع (Km2).

 

1-30- سطح جاذب   Ae:

تصویر معادل حجم مورد نظر از یک ساختمان، که تحت تأثیر اصابت صاعقه می‌باشد.

 

1-31- سیستم ترمینال هوایی ازنوع

ميله صاعقه‌گير مجهز به سيستمي است که دارای زمان فعال سازی بوده و درمقایسه با یک میله ساده در هنگام صاعقه، با شرایط یکسان سریعتر واکنش نشان می‌دهد.

 

1-32- هادی میانی:

بخشی از سیستم حفاظت خارجی است که محل عبور جریان صاعقه بوده و ارتباط بین ترمینال هوایی با سیستم زمین را برقرار می‌نماید.

 

1-33- فاصله ايمن 6F[7]:

حداقل فاصله‌اي که در آن هيچ جرقه خطرناکي توليد نشود.

 

1-34- هادی‌های بدون حفاظ و دردسترس:

هادی‌هایی که قابل دسترس هستند و می‌توان آنها را لمس کرد ودرشرايط عادي برقدار نمی‌باشند، ولی زمانی که عایق اولیه از بین برود می‌تواند برقدار شوند.

 

1-35- بخش‌های رسانای فرعی:

قسمت‌های رسانایی که جزو تأسیسات الکتریکی محسوب نمی‌شوند ولي ممكن است پتانسيلي را درمعرض تماس قراردهند.

 

1-36-سطح كرونيك7F[8]:

تعداد دفعات اصابت صاعقه درهركيلومتر مربع را به صورت ساليانه درهرمنطقه نشان مي‌دهد.

 

1-37-سازگاري الكترومغناطيسي(EMC)8F[9]:

سازگاري الكترومغناطيسي سبب مي‌شود كه درتجهيزات و سيستم‌ها، دراثر انتشار ناخواسته يا جذب اختلالات الكترومغناطيسي، تداخل و عملكرد نادرست بوجود نيايد.

 

 

[1]. Prospective touch potential

[2]. Surge protective device

[3]. Surge

[4]. Lightning protection zone

[5]. Lightning protection level

[6]. Early streamer emission

[7]. Safty distance

[8]. Isokeronic level

[9]. Electromagnetic compatibility